DE COACH: DE BELANGRIJKSTE POIN M.B.T. BLESSUREPREVENTIE?
19 januari 2024
HAMSTRING AVULSIES: DE GEVAARLIJKE PARTNER VAN DE KLASSIEKE HAMSTRINGBLESSURE
25 maart 2024
MET VALLEN EN OPSTAAN NAAR EFFECTIEVE HAMSTRINGBLESSUREPREVENTIE IN HET MANNELIJKE AMATEURVOETBAL
In het verleden werkzaam als sportfysiotherapeut en hoofd medische staf bij Go Ahead Eagles, en als sportfysiotherapeut bij de KNVB. Gepromoveerd op onderzoek naar de preventie en return-to-play van hamstringblessures in het voetbal. Betrokken bij (inter-)nationaal onderzoek en onderwijs op voetbalmedisch gebied.
Wat is er onderzocht?
In dit proefschrift zijn 8 nieuwe publicaties gebundeld over hamstringblessurepreventie in het amateurvoetbal (zie Figuur 1). De kernhoofdstukken zijn een goed uitgevoerde systematische review over het effect van plyometrisch trainen op voetbalspecifieke uitkomstmaten in voetbal en een gerandomiseerde studie met controlegroep over het effect van een plyometrisch oefenprogramma op blessure-incidentie bij amateurvoetballers.
Figuur 1.
Bij wie en hoe is het onderzocht?
De studies komen voort uit onderzoek bij de eerste selecties in het hogere amateurvoetbal (hoofd- tot 2e klasse).
Figuur 2: KB-blessures tijdens getackeld worden met contact op onderste extremiteit (niet-geblesseerde zijde): mechanische verstoring (A), eerste contact (B), blessuremoment (C) en balansverlies (D). VKB-blessures tijdens getackeld worden met contact bovenste extremiteit: mechanische verstoring (E), eerste contact (F), ingeschat blessuremoment (G), en balansverlies (H). Uit: Della Villa 2020.
Wat vertellen de resultaten mij?
Omdat we deze keer een volledig proefschrift bekijken laat ik de methodologische kwaliteit en mogelijke beperkingen van de studies achterwege omwille van de overzichtelijkheid. In dit proefschrift werden de volgende conclusies gepresenteerd:
- De Nordic Hamstring Exercise (NHE), welke in onderzoek zeer evident effectief is t.a.v. hamstringblessurepreventie, wordt in het amateurvoetbal nauwelijks uitgevoerd (slechts 4% voert het NHE-programma conform voorschriften uit).
- Coaches, spelers en medische stafleden benoemen kennis en persoonlijke motivatie als belangrijkste redenen om het NHE programma wel of niet uit te voeren.
- Plyometrisch trainen heeft een positieve invloed op spronghoogte, sprintsnelheid over 20m en uithoudingsvermogen. Er is geen bewijs dat plyometrisch trainen effect heeft op kracht, agility, en/of 5-, 10-, en 30m sprint.
- Het plyometrische Bounding Exercise Program (BEP - zie Figuur 2) heeft geen preventief effect op het ontstaan en de ernst van hamstringblessure.
- Het Bounding Exercise Program had een therapietrouw van 71%, waarbij de therapietrouw gedurende de looptijd van de studie afnam.
- Oudere spelers (en spelers met meer jaren voetbalervaring) voerden het BEP meer uit dan jongere spelers.
- Percepties als nut, functionaliteit, zwaarte van het programma en tijdsinvestering waren geassocieerd met de mate van uitvoering. De moeilijkheidsgraad en intentie om het programma de volgende competitie door te zetten waren niet gerelateerd aan therapietrouw voor BEP.
- In de literatuur worden de volgende categorieën gehanteerd om een speler weer volledig vrij te geven voor sporthervatting:
o Geen pijn
o Geen krachtsverschil
o Gelijke flexibiliteit
o Functionele prestatie
o Vrijwaring van de medische staf - Scores op de Hamstring Outcome Score (HaOS) hebben een minimale voorspellende waarde t.a.v. het optreden van een hamstringblessure.
De volgende overwegingen voor de praktijk kunt u meenemen uit deze studie:
Het onderzoek in dit proefschrift is uitgevoerd door iemand die naast het onderzoek ook ‘met de poten in de klei’ staat. Dat is mooi terug te zien in de verschillende studies die betrekking hebben op bevindingen, relaties en associaties waar we in de dagelijkse (sport)fysiotherapeutische praktijk iets aan hebben.- Omdat de NHE zo slecht wordt geïntegreerd in de dagelijkse voetbalmedische praktijk is er gekeken naar een ‘aantrekkelijkere’ manier voor voetballers om preventie te integreren in de training. Vanuit de gedachte dat een plyometrisch programma meer draagvlak zou hebben is daarom het Bounding Exercise Programma (BEP) onderzocht. Helaas bleek dit programma geen preventieve waarde te hebben, waardoor de ogen wederom vallen op hoofdstuk 3 van dit proefschrift. Daarin werd bevonden dat spelers, coaches, en medische stafleden de volgende elementen belangrijk vonden om een NHE-programma wel of niet uit te voeren: kennis, persoonlijke motivatie, effectiviteit van het programma en overeenstemming tussen de stafleden.
- Schrijft dit proefschrift plyometrisch trainen in een voetbalsetting dan af? Zeker niet. Op het gebied van de fysieke prestatie is er voldoende evidentie dat plyometrisch trainen leidt tot verbetering. Daarbij was het aanbod van plyometrische oefenvormen in de verschillende studies zeer gevarieerd maar waren sprint- en sprongvormen de meest voorkomende plyometrische oefenvarianten.
- Last but not least, een beetje als vreemde eend in de bijt maar niet minder interessant, is het vermelden van de Hamstring Outcome Score (HaOS) als klinimetrie voor het monitoren van uw voetballer met een hamstringblessure noemenswaardig. Een simpele tool, die prima inzicht geeft in de status en voortgang van uw patiënt. Sander liet zien dat deze tool tevens een (beperkte) voorspellende waarde heeft m.b.t. het identificeren van spelers met een verhoogd risico op hamstringblessures.
